Rien Buunk is samen met Jan Smeets eigenaar van SBOD, expertbureau op het gebied van Burger- en Publiekszaken. Samen hebben ze meer dan 80 jaar ervaring bij gemeenten. In al die jaren heeft Rien ongeveer 180 gemeenten van binnenuit meegemaakt. Bij SEP maken we maar al te graag gebruik van zijn expertise. In deze blog pluk jij er ook de vruchten van: Rien geeft duiding bij de recente rolverduidelijking voor de beveiligingsfunctionaris reisdocumenten.

De Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RvIG) is, in samenwerking met de NVVB, bezig om de rol van de beveiligingsfunctionaris reisdocumenten te verduidelijken. Zo krijgen beveiligingsfunctionarissen praktische hulpmiddelen die hun taken vergemakkelijken.

Waarschijnlijk zal iedereen binnen de burgerzakenwereld dit toejuichen. Beveiliging van procedures omtrent reisdocumenten is een must. Want wat reisdocumenten betreft is elke fout of fraudegeval er één te veel.

Veilige en gedegen procedures zijn belangrijker dan ooit, maar staan ook onder druk. Veel gemeenten kampen met chronische personeelstekorten. Ze moeten prioriteiten stellen: welke werkzaamheden krijgen voorrang bij de uitvoering en welke belanden in de koelkast?

Daarnaast zal er vanaf 2026 drie miljard euro minder worden verdeeld uit het gemeentefonds. Dat betekent dat gigantische bezuinigingen nodig zijn.

Als gemeenten kampen met personeelstekorten en bezuinigingen, zo leert de geschiedenis ons, dan wordt er meestal gesneden in budgetten die niet direct te maken hebben met de dienstverlening aan de burger.

Je raadt het al: de budgetten die voor de bijl gaan, zijn onder andere de budgetten die te maken hebben met procesbeveiliging en opleiding van medewerkers.

De reflex om juist in deze budgetten te snijden heeft verschillende redenen. Ten eerste kunnen bestuurders door verkiezingen en benoemingen elke 4 tot 6 jaar wijzigen. En juist die bestuurders moeten de budgetten beschikbaar stellen.

Ten tweede werd er vaak geredeneerd: de beveiliging binnen onze organisatie is voldoende geregeld, want ons personeel is ervaren en te vertrouwen. Maar naast het feit dat ook ervaren medewerkers hun kennis bewust op peil moeten houden, is de doorstroom bij gemeenten de laatste tijd gegroeid. Lang niet iedereen weet dus hoe het reilt en zeilt in de organisatie – ook qua veiligheidsprocedures.

Gezien deze feiten is het van groot belang dat het RvIG middelen ontwikkelt die boven functies en de bestuurders uitstijgen.

Gebeurt dit niet? Dan bestaat de kans dat de bestuurders elke 4 jaar opnieuw moeten worden overtuigd van het belang van beveiligingsfunctionarissen.

Wat zouden zulke middelen kunnen zijn, die boven functies en bestuurders uitstijgen? Denk bijvoorbeeld aan het opnemen van een doeluitkering in de uitkering van het Gemeentefonds die gemeenten verplicht uit moeten geven aan beveiliging.

Hierdoor bied je vastigheid en zekerheid aan de afdelingen die met beveiliging te maken hebben. Zij kunnen dan beleid opstellen en beveiligingsfunctionarissen opleiden in de wetenschap dat daarvoor ook daadwerkelijk budgetten beschikbaar zullen zijn.